خطرات مواد شوینده، وایتکس و لوله بازکن

خطرات مواد شوینده، وایتکس و لوله بازکن

امروزه استفاده از مواد شيميايي در زندگي انسان امری اجتناب ناپذير است. بدون شک استفاده از مواد شيميايي در بسياری از جنبه های زندگي و فعاليتهای اقتصادی مزايای مهمي به همراه داشته و كيفيت زندگي انسان را دگرگون نموده است. اما شواهد و مطالعات اپيدميولوژيک حاكي از آن است كه استفاده نادرست از مواد شيميايي مي تواند برای سلامت انسان و محيط مشكل ساز باشد. بطوريكه استفاده بي رويه از مواد شيميايي و دفع غير بهداشتي مواد زائد ناشي از آنها موجب آسيب به سلامتي و حتي مرگ انسان گرديده و استفاده ناايمن موجب بروز حوادث شيميايي در محيط های كار و فاجعه های زيست محيطي گرديده است. یکی از محصولات حاوی مواد شیمیایی، شوینده ها هستند که بر اساس نوع فرمولاسیون و هدف آن دارای رنج گسترده ای از مواد هستند.

شوینده ها

شوینده‌های مختلف که به طور مرتب در خانه و سایر بخش ها استفاده می‌شود، موجب از بین رفتن رطوبت و چربی سطح پوست می‌شود. با از بین رفتن این لایه‌های محافظ، مواد محرک حساسیت‌زای موجود در شوینده‌ها به لایه‌های عمقی پوست نفوذ می‌کند و باعث آسیب به پوست می‌شوند. این مواد علاوه بر اینکه روی

پوست تأثیر دارد، می‌تواند به ریه‌ها نیز آسیب شدید برساند و تنفس شخص را دچار مشکل کند. در صورتی که استفاده از برخی از شوینده ها و سایر محصولات آرایشی- بهداشتی سبب حساست، قرمزی و خارش بر روی پوست شما شد، به سرعت محل تماس پوست را با آب شیر به مدت 2 دقیقه بشویید.

علائم مسمومیت با مواد شوینده اسیدی و بازی: اگر کودک در اثر مصرف مایعاتی مثل سفیدکننده‌ها (مثل وایتکس) یا جوهرنمک دچار مسمومیت شود، علائمی مانند قرمزی، ورقه ورقه شدن پوست و تورم دهان و سوزش در وی ایجاد می‌شود. تحمل کودک تا اینجاست که دیگر تمام می‌شود و بی‌قراری می‌کند.

بهبود مسمومیت با مواد شوینده: در مسمومیت و سوختگی داخلی با مواد شوینده اسیدی و بازی و خورنده، مهم‌ترین مساله برای پزشک کنترل سیستم تنفسی و راه‌های هوایی است، زیرا احتمال سوختگی راه‌های هوایی خیلی بالاست و سوختگی در این نواحی باعث تورم می شود و در پی آن مسیر عبور هوا تنگ شده و بیمار دچار علائم کمبود اکسیژن در بدن خواهد شد که در این وضعیت مداخلات پزشکی خیلی جدی‌تر خواهد بود. در چنین مواردی لوله مصنوعی گذاشته و کمک تنفسی به فرد داده می‌شود و تنها توصیه‌ای که در سوختگی با مواد قلیایی مثل سفیدکننده‌ها (وایتکس، آب اکسیژنه واسید ها) به خانواده‌ها می‌توان کرد، این است که دادن شیر به فرد مسموم می‌تواند کمک‌کننده باشد. در این مسمومیت‌ها به دلیل عدم جذب مواد توسط ذغال فعال نمی‌توان از این دارو استفاده کرد.

وایتکس

سـفید کنــنـده خانگی و یا کلردار :(chlorine bleach)این ترکیبات حاوی هیپوکلریت سدیم  (NaClO) می باشد و یک ترکیب بازی است .آب ژاول که در فارسی به آن مایع سفید کننده و وایتکس نیز گفته می‌شود، محلولی است که برای گندزدایی، سفیدکردن و بو زدایی به کار می‌رود. از این ماده در صنعت به عنوان رنگ‌زدا و سفیدکننده پارچه و خمیر کاغذ استفاده می‌شود. این محلول با نام‌های گوناگون در بازار به فروش می‌رسد که شناخته ترین آن وایتکس است. وایتکس محلولی است حاوی درصدی از هیپوکلریت سدیم (NaClO)  در آب. محصولات رایج در بازار حاوی 5 درصد هیپوکلرید سدیم در هنگام تولید است. وایتکس یک محلول ناپایدار است و گاز کلر با سرعت 0.75 گرم در روز از آن تبخیر میگردد. وایتکس یک قلیای قوی میباشد، بطوری که pH نوع 5 درصد آن 11 بوده بنابراین بسیار خورنده است.

1- به طور کلی توصیه می شود از وایتکس استفاده نکنید زیرا وایتکس یک ترکیب بسیار خورنده و اکسید کننده است. ازاین رو میتواند به پوست، چشمها و مجاری تنفسی آسیب برساند. در پوست میتوان ایجاد قرمزی، درد و سوزش کند.

2- اختلاط وایتکس (هیپوکلریت سدیم) با برخی مواد شیمیایی بسیار خطرناک است، از اینرو نباستی آن را با سایر شوینده های خانگی مخلوط کرد.

-اختلاط وایتکس و متانول (الکل متیلیک) تولید متیل هیپوکلریت (Methyl Hypochlorite) میکند که

یک ماده قابل انفجار است.

– اختلاط وایتکس و شوینده های حاوی اسید باعث متصاعد شدن گاز کلر میگردد (حتی با یک اسید ضعیف مانند سرکه). تنفس کلر خطرناک بوده و ایجاد مسمومیت میکند.هیچ گاه وایتکس را با اسید ها اختلاط نکنید.

– اختلاط آب ژاول و هیدروژن پروکساید (آب اکسیژنه) تولید گاز اکسیژن میکند.

-تماس  آب ژاول و فلزات، باعث خوردگی آنها می شود.
پرتکل ایمنی حین استفاده از وایتکس و سایر سفید کننده ها عبارتست از:
1- قبل از استفاده برچسب دستور مصرف محصول را به دقت مطالعه کنید.
2- سفید کننده را در یک محل خنک و دور از تابش خورشید نگهداری کنید.
3- وایتکس را از دسترس کودکان دور نگه دارید.
4- پس از هر بار استفاده از سفید کننده، در ظرف را مجددا محکم ببندید.
5- هنگامی که کودکان و افراد سالخورده در منزل حضور نداشتند، از سفید کننده استفاده کنید. تا خشک شدن سفید کننده و برطرف شدن کامل بوی وایتکس، از بازگشت کودکان و افراد مسن به خانه خودداری کنید.
6- حین استفاده از وایتکس درها و پنجره ها را باز نگه دارید.
7- خودتان نیز لازم است حین استفاده از سفید کننده دستکش دست کرده  و ماسک بزنید. همچنین در صورت احتمال پاشیده شدن سفید کننده، بایستی از عینک ایمنی استفاده کنید.
8- توجه داشته باشید که استفاده مستقیم و عدم رقیق کردن وایتکس میتواند روی لباسها ایجاد لکه و یا سوراخ کند.
9- قبل از استفاده از وایتکس اشخاصی که مبتلا به آسم،بیماریهای قلبی و ناراحتیهای تنفسی میباشند را از محل دور کنید.
10- برای رقیق کردن وایتکس از آب سرد استفاده کنید.چراکه آب داغ اجزای فعال سفید کننده را تجزیه میکند.
11- برای ضد عفونی کردن اشیاء،آنها را به مدت 30 دقیقه در سفید کننده رقیق شده قرار دهید.سپس کاملا آنها را آب بکشید.
12- سفید کننده نبایستی برای فلزات، پارچه های رنگی و سطوح رنگ شده بکار رود.
13- در صورت ورود سفید کننده به چشمها  به مدت 15 دقیقه زیر آب سرد چشمها را شستشو داده و فورا به پزشک مراجعه کنید.
14- در صورت بلع وایتکس از القاء استفراغ خودداری کرده و مصدوم را فورا به اورژانس منتقل کنید.
15- از اختلاط سفید کننده با هرنوع شوینده خانگی جدا خودداری کنید.

16- هنگام کار با وایتکس چنانچه پوست يا چشم فردي با مواد تماس پيدا کرد بهتر است سريعا با آب

شست و شو داده تا مانع از بروز عوارض بيشتر در اين قسمت از بدن شوند.

17- در صورت تماس با پوست، به سرعت محل تماس پوست را با آب شیر به مدت 2 دقیقه بشویید

18- در صورت ریختن در داخل چشم، به سرعت محل چشم ها را با آب شیر به مدت 10 دقیقه بشویید و به پزشک مراجعه کنید.

19- در صورت امکان از دستکش و عینک استفاده کنید.

20- مراقب باشید و احتیاط کنید

علایم مسمومیت :استفراغ، بی‌اشتهایی، دل‌درد، آب‌ریزش دهان و بی‌تابی جزو علائم کودکانی است که مواد شوینده مانند وایتکس مصرف کرده‌‌اند. در واقع دل درد و استفراغ جزو علائم اولیه است که در طی آن کودک به علت التهاب و سوختگی مری از غذا خوردن امتناع می‌کند هرچند ممکن است بتواند مواد آبکی را بخورد .پرتکل درمان مسمومیت با وایتکس عبارتست از:

• در صورت نوشیدن وایتکس مقدار زیادی شیر بخورید و سریعا به پزشک مراجعه کنید.
• از استفراغ بیمار جلوگیری شود زیرا می تواند سبب تشدید سوختگی راههای تنفسی بیمار شود
• اطلاعات تکمیلی در مقاله پرتکل درمان مسمومیت اسید ها و بازها در در سایت شرکت شیمی فناور آروشا ( لکه بر دیپآف dipaf.ir ) موجود است.

لوله بازکن 

محصولی است به شدت بازی (قلیایی 11 pH >) که بدلیل برهمکنش با چربیها، مو، ضایعات و میکرو ارگانیسمهایی و تجزیه آنها  که در مسیر لوله قرار گرفته و باعث گرفتگی آن می شود سبب باز شدن گرفتگی آن می شود. قدرت بازی بالای لوله باز کن می توان سبب تخریب بافت ها و نسوج پوستی شود که در صورت تماس پوست با آن میتواند سبب خارج، سوزش و تخریب پوست شود. پرتکل درمان اولیه جهت جلوگیری از آسیب های آن عبارتست از:

1- در صورت تماس با پوست، به سرعت محل تماس پوست را با آب شیر به مدت 2 دقیقه بشویید.

2- در صورت ریختن در داخل چشم، به سرعت محل چشم ها را با آب شیر به مدت 10 دقیقه بشویید و به پزشک مراجعه کنید.

3- در صورت مسمومیت غذایی از شیر استفاده کنید و از بالا آوردن آن پرهیز کنید و به پزشک مراجعه کنید.

4- جهت مطالعه پرتکل درمان مسمومیت به مقاله اسید ها و باز ها و یا شوینده ها در سایت شرکت شیمی فناور آروشا (لکه بر دیپآف www.dipaf.ir ) مراجعه شود.

در آخر ذکر این نکته ضروری است که اکثر شوینده ها خطرات خاصی ندارند.  همچنین در صورت رعایت نکات ایمنی، استفاده از برخی محصولات پرخطر بلامانع است.

 

جمع آوری و تالیف: شرکت شیمی فناور آروشا (لکه بر فوری دیپاف www.dipaf.ir )